Thoát vị đĩa đệm lưng là bệnh lý thường gặp nhất trong số các bệnh lý thoái hóa xương khớp. Thoát vị đĩa đệm làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cũng như chất lượng cuộc sống. Do đó, người bệnh cần hiểu rõ triệu chứng, nguyên nhân và tìm cách khắc phục kịp thời.
Thoát vị đĩa đệm lưng là gì?
Thoát vị đĩa đệm lưng là tình trạng các bao xơ đĩa đệm bị rách, khiến cho nhân nhầy rò rỉ ra và chèn ép lên các dây thần kinh cột sống. Từ đó làm giảm chức năng của đĩa đệm khi không còn khả năng giảm xóc, nâng đỡ phần trên của cột sống, dẫn đến gây ra đau đớn tại vùng lưng.
Thông thường, L4-L5 và L5-S1 là các đốt sống dễ bị thoát vị đĩa đệm nhất vì chúng nằm ở vị trí được coi là bản lề của cột sống.
Thoát vị đĩa đệm lưng gây đau đớn nghiêm trọng vùng lưng
Có 4 cấp độ thoát vị đĩa đệm lưng tương đương với 4 giai đoạn bệnh.
Thoát vị đĩa đệm lưng thường gặp ở nam giới, khoảng độ tuổi từ 35-50 tuổi. Thường có tính chất công việc nặng nhọc hay phải khuân vác, hoặc ngồi nhiều một chỗ hay sai tư thế,…. Nếu không phát hiện và điều trị kịp thời, căn bệnh này sẽ càng trầm trọng hơn khi người bệnh già đi theo sự thoái hóa chung của cả cơ thể.
Triệu chứng thoát vị đĩa đệm lưng
Triệu chứng thoát vị đĩa đệm lưng bao gồm một số trường hợp phổ biến như:
- Đau nhức vùng cột sống lưng: người bệnh sẽ luôn cảm thấy đau âm ỉ lâu ngày hoặc dữ dội từng cơn vùng cột sống bị thoát vị, cơn đau có xu hướng lan rộng xuống tận hông và mông. Nặng hơn nữa cơn đau có thể xuống cả vùng bắp chân, bàn chân.
- Vùng thắt lưng bị co cứng: thắt lưng bị co cứng làm hạn chế hoạt động của người bệnh.
Thoát vị đĩa đệm lưng gây lên nhiều triệu chứng cho cơ thể
- Tê bì chân tay: thoát vị đĩa đệm lưng còn biểu hiện ở việc người bệnh cảm thấy tê bì chân tay, đôi lúc là cảm giác tay chân như bị kim đâm, kiến cắn hoặc ngứa ran tại hại vùng này.
- Gây sưng tấy: vùng thắt lưng bị thoát vị có dấu hiệu sưng tấy hoặc ửng đỏ. Khi ấn vào vùng đau nhức càng thấy nhói hơn.
- Mất cảm giác: là khi tình trạng bệnh đang ở mức nguy hiểm, gây tê cứng mất cảm giác vùng cột sống. Lúc này cần điều trị ngay nếu không sẽ dẫn đến teo cơ, bại liệt.
Nguyên nhân thoát vị đĩa đệm lưng
Có rất nhiều nguyên nhân thoát vị đĩa đệm lưng. Thông thường là kết quả của một quá trình diễn ra hàng tháng, hàng năm do đời sống sinh hoạt và tính chất công việc của người bệnh.
- Cơ thể lão hóa: đây là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến thoát vị đĩa đệm lưng. Khi cơ thể lão hóa dẫn đến các đĩa đệm dần khô lại và giảm chức năng ban đầu. Một chuyển động dù rất nhẹ như cúi xuống, vươn người hay xoay người cũng gây đau đớn.
- Tính chất công việc: những người thường xuyên phải khuân vác, bốc dỡ hàng hóa nặng, nhân viên văn phòng hay ngồi lâu một chỗ, ít vận động…sẽ gây áp lực lên cột sống và đĩa đệm, lâu ngày dẫn đến thoát vị đĩa đệm lưng.
- Người béo phì: người thừa cân béo phì thường có biểu hiện lười vận động khiến cho cột sống bị quá tải, dẫn đến lệch đĩa đệm, ngoài thoát vị còn dẫn đến một số bệnh khác như viêm cột sống, đau thần kinh tọa.
Béo phì là một trong những nguyên nhân gây thoát vị đĩa đệm lưng
- Lạm dụng chất kích thích: các chất kích thích như rượu bia, thuốc lá làm hạn chế lưu lượng máu đến đĩa đệm. Từ đó, tốc độ thoát vị đĩa đệm diễn ra nhanh hơn. Đặc biệt, trong quá trình điều trị, cần cai hẳn để quá trình phục hồi có hiệu quả.
- Do di truyền: nhiều tài liệu y khoa chứng minh rằng, người đời trước bị thoát vị đĩa đệm lưng có thể di truyền bệnh đến đời sau.
Cách điều trị thoát vị đĩa đệm lưng
Điều trị thoát vị đĩa đệm lưng cần được chẩn đoán và đưa ra phác đồ phù hợp để tình trạng bệnh được thuyên giảm.
Nghỉ ngơi, thư giãn hợp lý
Khi có biểu hiện đau nhức cột sống lưng, người bệnh nên dành thời gian nghỉ ngơi và thư giãn để tình trạng đau nhức thuyên giảm. Tuy nhiên, cũng không nên nằm quá lâu vì nằm lâu dễ gây cứng khớp và càng đau nhiều hơn về sau. Sau khi nghỉ ngơi đủ, hãy vận động nhẹ nhàng để cơ thể kịp thích nghi.
Chườm nóng hoặc chườm lạnh
Chườm nóng hoặc chườm lạnh giúp giảm bớt tình trạng đau âm ỉ hoặc dữ dội do thoát vị đĩa đệm lưng gây ra. Người bệnh có thể dùng túi sưởi, máy sưởi, chườm đá. Ngoài ra, sử dụng tính năng massage nhiệt hồng ngoại trên ghế massage cũng cho hiệu quả tương tự. Bởi tính năng này có khả năng làm ấm nóng vùng thắt lưng, giúp tăng cường lưu thông máu, thư giãn cơ và giảm đau hiệu quả.
Sử dụng ghế massage giúp xoa dịu đau nhức lưng hiệu quả
Vật lý trị liệu
Tập luyện các bài vật lý trị liệu như kéo giãn có tác dụng phục hồi chức năng cột sống hiệu quả. Tuy nhiên, cần có sự hướng dẫn của chuyên gia để các bài tập thoát vị đĩa đệm lưng được thực hiện chính xác và an toàn.
Sử dụng thuốc
Thuốc kê đơn, thuốc giãn cơ, thuốc giảm đau là những loại thuốc được sử dụng trong điều trị thoát vị đĩa đệm lưng. Do đó, người bệnh cần thăm khám và uống thuốc theo chỉ định của bác sĩ để giúp tình trạng bệnh thuyên giảm.
Phẫu thuật
Nếu các biện pháp kể trên không đem lại kết quả thì phẫu thuật chính là bước điều trị cuối cùng. Tùy vào biểu hiện của bệnh mà bác sĩ sẽ xem xét thực hiện phẫu thuật vào thời điểm nào là thích hợp.
Cách phòng ngừa thoát vị đĩa đệm lưng
Thoát vị đĩa đệm lưng gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Do đó, phòng ngừa bệnh là cách tốt nhất giúp cơ thể luôn khỏe mạnh:
- Luôn đứng và ngồi ở tư thế chuẩn theo đường cong cột sống, không ngồi đứng gù hay cong vẹo cột sống, giúp tránh khỏi căn bệnh về cột sống như đau cột sống lưng, thoát vị đĩa đệm.
- Thường xuyên tập luyện thể dục thể thao để xương khớp luôn dẻo dai, khỏe mạnh.
- Hạn chế mang vác nặng, nên sử dụng công cụ hỗ trợ.
Tập luyện thể dục thể thao thường xuyên giúp xương khớp dẻo dai, khỏe mạnh
- Nếu ngồi lâu trong nhiều giờ, nên dành vài phút mỗi giờ đứng lên vận động cho cơ bắp được thư giãn, giảm căng thẳng, mệt mỏi.
- Xây dựng chế độ ăn khoa học, ăn nhiều rau củ quả, hạn chế đồ dầu mỡ để giữ cân nặng ở mức phù hợp với cơ thể.
- Hạn chế sử dụng rượu bia, thuốc lá, các chất kích thích có hại cho sức khỏe.
- Nên kiểm tra sức khỏe định kỳ tốt nhất là 6 tháng/ lần để sớm phát hiện bệnh và điều trị kịp thời.
Thoát vị đĩa đệm lưng là căn bệnh không hiếm gặp và đang có xu hướng tăng dần. Do đó, duy trì lối sống sinh hoạt lành mạnh, khoa học là cách tốt nhất giúp bạn luôn có cơ thể khỏe mạnh.
